در هر محیط کاری، خواه یک شرکت بزرگ باشد یا یک تیم کوچک آموزشی، احتمال بروز اختلاف نظر و تعارض بین اعضا وجود دارد. تعارض به خودی خود چیز بدی نیست، بلکه نحوه برخورد ما با آن است که می تواند نتیجه را مثبت یا منفی کند. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که مدیریت تعارض دقیقا یعنی چه، انواع مختلف تعارض در محیط های کاری کدام اند و چطور می توانیم از این موقعیت ها برای بهبود همکاری و رشد تیم استفاده کنیم.
مدیریت تعارض یعنی چه و چرا اهمیت دارد؟
وقتی دو یا چند نفر دیدگاه متفاوتی نسبت به یک موضوع دارند یا اهدافشان در تضاد با هم قرار می گیرد، تعارض شکل می گیرد. مدیریت تعارض به مجموعه اقداماتی گفته می شود که کمک می کند این اختلاف ها به شکلی سازنده و بدون آسیب رساندن به روابط حل شوند.
در محیط های حرفه ای، مخصوصا در پلتفرم های آنلاین مثل کلاسینار که افراد از راه دور با هم همکاری می کنند، مهارت مدیریت تعارض می تواند از سردرگمی و ناکارآمدی جلوگیری کند و حتی موجب همدلی بیشتر اعضا شود.
آشنایی با رایج ترین نوع های تعارض در محیط کاری
تعارض ها شکل های مختلفی دارند که هر کدام نیاز به نوع خاصی از مدیریت دارند. در ادامه با رایج ترین نوع تعارض ها در تیم ها آشنا می شویم:
- تعارض در اهداف
گاهی اعضای تیم تصور متفاوتی از هدف پروژه یا اولویت ها دارند. این نوع تعارض اگر روشن نشود، ممکن است باعث سردرگمی و هدر رفتن منابع شود. - تعارض فردی یا بین فردی
وقتی دو نفر به دلایل شخصی با یکدیگر به مشکل برمی خورند، مثل تفاوت سبک کاری یا شخصیت، با تعارض فردی مواجه هستیم. این نوع تعارض بیشترین تاثیر را بر روحیه تیم دارد. - تعارض اطلاعاتی
اختلاف نظر بر سر اطلاعات، داده ها یا منابع گاهی ناشی از دسترسی نابرابر به اطلاعات یا تفسیر متفاوت از داده هاست. - تعارض نقش
در تیم هایی که نقش ها به درستی تعریف نشده باشند، افراد ممکن است احساس کنند دیگران در حیطه وظایفشان دخالت می کنند یا وظایفشان با بقیه همپوشانی دارد.
چطور تعارض ها را به خوبی مدیریت کنیم؟
برای مدیریت موفق تعارض، بهتر است به جای فرار از آن، راه های برخورد سازنده را یاد بگیریم. در ادامه چند روش کاربردی برای کنترل و حل تعارض ها را بررسی می کنیم:
- گفتگو و شنیدن فعال
اولین و مهم ترین قدم برای حل تعارض، ایجاد فضایی برای گفتگو است. باید اجازه بدهیم طرف مقابل صحبت کند و حرف های او را واقعا بشنویم، نه فقط منتظر نوبت برای پاسخ باشیم. - یافتن نقطه اشتراک
اغلب ما بیشتر از چیزی که فکر می کنیم با طرف مقابل اشتراک داریم. اگر روی اهداف مشترک تمرکز کنیم، راحت تر می توانیم به توافق برسیم. - درگیر نکردن احساسات منفی
در هنگام تعارض، اگر کنترل احساسات را از دست بدهیم، ممکن است حرف هایی بزنیم که بعدا پشیمان شویم. حفظ آرامش یک مهارت حیاتی است. - درخواست کمک از فرد بی طرف
اگر تعارض خیلی شدید باشد، بهتر است از یک مدیر، مربی یا شخص ثالث برای میانجیگری استفاده شود.
آیا تعارض همیشه چیز بدی است؟ چگونه از آن برای رشد استفاده کنیم؟
شاید در نگاه اول تعارض را یک تهدید بدانیم، اما واقعیت این است که بسیاری از نوآوری ها و پیشرفت ها حاصل همین تفاوت دیدگاه ها بوده اند. اگر اعضای تیم یاد بگیرند که با تعارض به عنوان فرصتی برای درک بهتر یکدیگر و بررسی راه حل های متنوع نگاه کنند، در واقع دارند تیم را قوی تر می کنند.
مثلا در یک جلسه آنلاین که با ابزار هایی مثل وایت برد دیجیتال یا قابلیت گفتگوی همزمان در پلتفرم کلاسینار برگزار می شود، افراد می توانند ایده های خود را به صورت شفاف و آزاد بیان کنند و در عین حال از بروز تنش جلوگیری کنند.
حل تعارض چه تاثیری بر موفقیت تیم دارد؟
وقتی تعارض ها حل نشده باقی بمانند، به مرور زمان باعث کاهش اعتماد، انگیزه و همکاری در تیم می شوند. اما تیم هایی که توانایی مدیریت تعارض را دارند، نه تنها بهتر کار می کنند، بلکه اعضای آن احساس امنیت بیشتری دارند و خلاق تر عمل می کنند.
در پلتفرم هایی مثل کلاسینار که ارتباطات از راه دور برقرار می شود، اهمیت این موضوع دو چندان است چون امکان برخورد چهره به چهره وجود ندارد و سوء تفاهم ها راحت تر شکل می گیرند.
مدیریت تعارض در تیم های دورکار چه تفاوتی دارد؟
تیم های دورکار معمولا با چالش های خاصی مثل تفاوت زمانی، نبود ارتباط غیرکلامی و محدود بودن ارتباط مستقیم مواجه هستند. برای مدیریت تعارض در چنین تیم هایی، موارد زیر بسیار مهم است:
- استفاده از ابزارهای ارتباطی شفاف
پلتفرم هایی مثل کلاسینار که امکانات مختلفی برای گفتگو، اشتراک‌گذاری فایل، وایت برد و ضبط جلسات دارند، کمک بزرگی برای جلوگیری از سوء تفاهم ها هستند. - برگزاری جلسات منظم
جلسات هفتگی یا ماهانه فرصتی ایجاد می کنند تا اعضا مشکلات را مطرح کنند و پیش از آن که به تعارض بزرگ تبدیل شوند، آن ها را حل کنند. - تعریف دقیق نقش ها و وظایف
در تیم های دورکار شفاف بودن نقش ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. باید مشخص باشد چه کسی چه کاری انجام می دهد.
چطور می توان میزان موفقیت در مدیریت تعارض را ارزیابی کرد؟
ارزیابی مدیریت تعارض کار ساده ای نیست اما با توجه به چند شاخص می توان عملکرد را بررسی کرد:
- میزان رضایت اعضای تیم
اگر بعد از حل تعارض، اعضا احساس بهتری نسبت به تیم دارند، یعنی روند خوبی طی شده است. - کاهش تعداد تعارض های مشابه
تعارض هایی که به خوبی حل شده باشند، معمولا دوباره تکرار نمی شوند. - پیشرفت پروژه ها و افزایش همکاری
اگر بعد از مدیریت تعارض، پروژه ها سریع تر و با همکاری بیشتر پیش بروند، می توان گفت مدیریت موفقی انجام شده است.
جمع بندی
مدیریت تعارض یکی از مهم ترین مهارت های نرم در دنیای امروز است، مخصوصا در محیط هایی که اعضا به صورت آنلاین با هم همکاری می کنند. به جای اینکه از اختلاف نظر بترسیم، می توانیم از آن به عنوان فرصتی برای یادگیری، رشد و ایجاد فضای سالم تر استفاده کنیم. اگر در تیمی فعالیت می کنید که جلسات خود را به صورت آنلاین برگزار می کند، استفاده از پلتفرمی مثل کلاسینار که امکانات حرفه ای برای ارتباط و همکاری فراهم کرده، می تواند شما را در مدیریت تعارض ها و بهبود کار تیمی بسیار کمک کند.